Ülkemizde SGK verilerine göre 2015 yılında iş kazası sonucu ölen sigortalı sayısı 1730 dur.
İstatistiklere göre, küçük ve orta ölçekli işletmeler iş kazaları açısından en riskli işletmeler olarak
dikkat çekmektedir. İş kazalarının yüzde 76 ‘sı bu işletmelerde yaşanmıştır. Bunun en büyük
nedenlerinin başında ekonomik yapı ve güvenlik kültürü eksikliği gelmektedir.
Kazaları ve hastalıkları önlemek için yasal mevzuatla belirlenen bir çok önlem olmasına rağmen asıl
önemli olanın güvenlik kültürünün yerleştirilmesi olduğu yeterince anlaşılamamaktadır. İSG ,sadece
teknik önlemler bütünü olarak görülmemeli, İşverenler , İSG uzmanları ve diğer unsurlar tarafından
güvenlik bilinci geliştirilmesine çalışılmalıdır. Kazaların yüzde 80 den fazlası çalışanların davranışı
kaynaklıdır.
Güvenlik kültürünün geliştirilmesi sadece işyerlerinde değil tüm hayatımızda olabilecek tehlike ve
risklere karşı farkındalık yaratarak daha güvenli yaşamlar sürmemize olanak verecektir. Aynı zamanda
sağlıklı çalışma koşulları üretimden ülke ekonomisine uzanan sayısız fayda getirecektir.
Kültür ve güvenlik kavramlarına kısaca bakacak olursak ; Kültür, bir toplumun üyesi olarak insanın
kazandığı bilgi, inanç, gelenek, sanatsal faaliyet, hukuk, ahlaki değerler ve diğer yetenek ve
alışkanlıklarıiçeren karmaşık bir bütündür. Güvenlik kavramı ise, genel olarak ‘emniyet içinde olma
duygusu’ olarak tanımlanabilir. Güvenlik ihtiyacı, yaşama ihtiyacından hemen sonra gelir. Kişi
yaşamak için temel ihtiyaçlarını yerine getirdikten sonra geleceğini, kendini güvence altına almak
ister. Güvenlik bilgiye dayanır. İçe sindirilmiş ve yaşam biçimi haline getirilmiş bilgiye ise kültür denir.
Tam bu noktada, birçok unsurun yanısıra, İSG uzmanlarının iş güvenliği bilinci ve kültürü oluşturmada
aktif bir rol alması gerekmektedir. Bir kişide yaratılan farkındalık bile önemlidir. Eğitim çalışmaları
bunun için en uygun araçlardır. Eğitimin yanısıra güvenlik kültürünün sahada uygulanmasının önemli
adımlarını şöyle sıralayabiliriz: İşveren desteği, güvensiz davranış ve uygunsuz çalışmayı tespit etme
amaçlı denetim çalışmaları ,çalışan ile bilgi alışverişi yaparak onların sürece aktif katılımın sağlamak
ve rol model olmak ,gerçekleştirilen iyileştirmeleri tüm çalışanlar ile paylaşmak.
Özelikle kazaların çok olduğu küçük ve orta ölçekli işletmelerde , çalışanlaraulaşmanın ve birlikte
görüş geliştirmenin araçlarından en önemlisi verilen İSG eğitimleridir. Bu eğitimlerin aktif ve işyeri
sorunlarını da kapasayacak şekilde düzenlenmesi , videolar, görseller ve yaşanmış örnek olaylarla
zenginleştirilmesi ,düzenli aralıklarla tekrar edilmesi ,motive edici olması gereklidir.
Meydana gelen iş kazalarının çoğunun çalışan davranışlarından kaynaklandığını gözönüne alırsak,
koruyucu bir yöntem olarak eğitim, çalışanların davranışında istenen yönde değişiklik oluşturma
sürecidir.. Eğitim yolu ile kişide davranış değişikliği sağlanması mümkündür. DAVRANIŞI ALIŞKANLIK
HALİNE GETİRMEK ÖNEMLİDİR.
İSG eğitiminin ilköğretimden başlayarak toplumsal bilince yayılması, işyerlerinde uygulanan
eğitimlerin nitelik olarak geliştirilmesi, iş güvenliği uzman yetiştirilmesi ve bu alandaki akademik
çalışmalar, firmalarda güdülen İSG politikaları da güvenlik kültürü oluşturmak açısından önem arz
etmektedir.