Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ), ülkemizde genel olarak “İki yüz
elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hâsılatı ya da mali
bilançosu kırk milyon TL’yi aşmayan işletmeler” olarak tanımlanmıştır. KOBİ’lerin
Türkiye ekonomisindeki yeri oldukça önemlidir. Bu işletmelerin özellikleri arasında, az
yatırım ile daha yüksek miktarlarda üretim sağlamak, kriz dönemlerinde esnek
yapıları sayesinde değişen koşullara hemen uyum sağlayabilmek, düşük maliyetli
istihdam yaratmak ve mevcut istihdamlarını koruyarak varlıklarını devam ettirebilmek,
taleplere daha hızlı ve kolay bir şekilde cevap verebilmek sayılabilir. Bu gibi özellikleri
sayesinde Türkiye’de KOBİ’lerin sahip olduğu önem oldukça fazladır.
Ülkemizde KOBİ’lerin yoğunlaştığı sektörler büyük oranda imalat sanayi ve
emek isteyen sektörlerdir. Türkiye’deki KOBİ’lerin büyük bir bölümü ulusal ya da yerel
piyasalar için üretim yapmaktadırlar. Türkiye’nin yurtdışına açılması ile yurtdışı
piyasalarında ortaya çıkacak rekabetle baş edebilmek için KOBİ’lerin teknoloji
transferi yapmaları, tasarım, yönetim ve eğitim alanlarında yardım almaları
gerekmektedir.
Günümüzde KOBİ’ler bir takım sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunların
başında, kaynak kıtlığı ve finansman temininde yaşanan sorunlar, beklenmeyen kredi
ödemeleri, alacakların zamanında tahsil edilememesi, kredi temininde güçlükler
yaşanması, teknolojik sorunlar yaşanması, çok yönlü ve tecrübeli eleman bulmada
zorluk yaşanması ve yeni pazarlara girmede zorluk çekilmesi ile müşterilerin
bilgilerine kolayca ulaşılamaması sayılabilir. Bu gibi sorunlarla karşı karşıya kalan
KOBİ’lerin sorunlarının üstesinden gelebilmesi için yapılması gerekenler şu şekilde
sıralanabilir: firmalarla, araştırma merkezleri ve üniversiteler arası işbirlikleri
desteklenmeli, okullarda veya mesleki eğitim kurumlarında, işletmelerin ihtiyaç
duyduğu donanımlara sahip teknik elemanların yetiştirilebileceği mesleki eğitim
programları uygulanmalı, kredi alma konusunda zorlukların önüne geçilmeli ve
rahatlatıcı koşullar sağlanmalı ve KOBİ’ler için çeşitli teşvik politikaları
oluşturulmalıdır.
KOBİ’lerin zorlu rekabet koşullarında üstünlük sağlayabilmeleri için sürekli
olarak yeni ürün ve hizmetleri piyasaya sunmaları gerekmektedir. Bunun sağlanması

2
için ekonomik koşullarının iyi olması ve özellikle Ar-Ge çalışmalarına ayrılan yatırım
payının artması gerekmektedir. Ülkemizde, yatırımla ilgili olarak KOBİ’lere sağlanan
finansal ve teknik yardım desteği programları genel olarak devlet teşvikleri ile
sağlanmaktadır. Bu alanda destek veren başlıca kurumlar: kamu kurumu niteliğindeki
kuruluşlar (KOSGEB, TÜBİTAK, Hazine Müsteşarlığı, İŞKUR vb.), mesleki
teşekküller (Ticaret ve Sanayi Odaları, TOBB, Küçük Sanayi Kooperatifleri vb.), özel
kuruluşlu vakıflar ve yurtdışı destekli diğer kurum ve kuruluşlardır.
Bu kurum ve kuruluşlardan özellikle KOSGEB ve TÜBİTAK’ın sağladığı
destekler KOBİ’ler için önem teşkil etmektedir. TÜBİTAK, endüstriyel Ar-Ge
çalışmalarını desteklemekte, bu sayede araştırmacıları daha fazla araştırma
yapmaya teşvik ederek ülkemizdeki rekabet gücünün de artmasına katkı
sağlamaktadır. KOBİ’lere sağlanan desteklerde yeni bir ürünün üretilmesi veya ürün
standardının artırılması, yeni tekniklerin ve üretimde yeni teknolojilerin geliştirilmesi
için teşvikler verilmektedir. Bu gibi konularda yapılan Ar-Ge nitelikli proje
harcamalarında u’e varan oranlarda hibe desteği sunulmaktadır.
KOSGEB’in sağladığı genel destekler kapsamında KOBİ’lere tanıtım desteği,
yurtiçi fuar desteği, nitelikli eleman desteği, danışmanlık ve eğitim destekleri gibi
destekler verilmektedir. Bunların yanı sıra, KOSGEB’in sağladığı Ar-Ge desteği
kapsamında, KOBİ’lerin yeni ürün üretmesi için yapılacak araştırmalarda, ürün ortaya
çıkana kadar; makine, teçhizat, hammadde, personel gibi konularda teşvikler
verilmektedir.
TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından sağlanan geri ödemesiz destekler sayesinde
KOBİ’lerin yeni ürünler üreterek pazara sunması, hem ülke genelinde hem de
yurtdışındaki rekabet gücünde de artış olması sağlanmaktadır. KOBİ’ler makine,
teçhizat ve hammadde ihtiyaçlarını bu destekler sayesinde daha hızlı bir şekilde
karşılayabilmekte, böylece üretimlerini hızlandırabilmektedirler. Aynı zamanda
sağlanan desteklerle birlikte projelerin kapsamında nitelikli personel istihdamı da
gerçekleşmekte, böylece ülkemizdeki istihdam artışına da katkı sağlanmaktadır.
KOBİ’lere kredi faiz desteği de KOSGEB tarafından sağlanmaktadır. KOSGEB
belli dönemlerde, bankalarla protokoller imzalamakta ve KOBİ’lerin temin ettiği
kredilerin faizini karşılamaktadır. Bu kapsamda, kredi temin etmek için uygun görülen
ve makine-teçhizat ihtiyacı olan KOBİ niteliğindeki işletmeler, bankalardan aldıkları
kredi ile makine-teçhizatlarını hemen temin etmekte, daha sonrasında faizsiz ve

3
vadeli olarak geri ödeme işlemini gerçekleştirebilmektedirler. Bu aşamada kredi
faizleri de KOSGEB tarafından karşılanmaktadır.
Devlet tarafından sağlanan mali desteklerin KOBİ’lerin büyümesi ve ülke
ekonomisine katkı sağlaması açısından oldukça önemli olduğu bir gerçektir. Verilen
destekler kapsamında yapılan personel alımları ile istihdam artışına da büyük bir
katkı sağlanmaktadır. Bu gibi etkiler göz önüne alındığında, devletin daha fazla teşvik
vermesi ve KOBİ’lerin gelişmesine katkı sağlaması gerekmektedir. KOBİ’ler ülke
ekonomisinde önemli bir yere sahip olduğu için onların gelişmesi ülke ekonomisinin
de gelişmesine katkı sağlayacaktır.

Başak KILIÇ
Proje & Patent Mühendisi